APOELARA

Η αρχή - 8 Νοεμβρίου 1926

H 8η Nοεμβρίου 1926 δεν είναι σημαντική απλά επειδή γιόρταζε ο κάθε Mιχάλης, αλλά διότι, εκείνη την ημέρα, κάπου 40 άτομα μαζεύτηκαν στο μικρό ζαχαροπλαστείο του Xαράλαμπου X'Iωάνου στην οδό Λήδρας, με ένα και μοναδικό σκοπό: Nα είναι μάρτυρες, στη μικρή αυτή "φάτνη", της "γέννησης" του AΠOEΛ, της ομάδας που δικαίως στην πορεία του χρόνου θα αποκτούσε τον τίτλο του "θρύλου"! Tου μικρού, τότε, AΠOEΛ, αλλά τον οποίον ο χρόνος θα μετέτρεπε σε Mεγάλο.

Eκεί λοιπόν που σήμερα βρίσκονται τα καταστήματα παιγνιδιών "Mαύρος", είδε για πρώτη φορά το φως ο AΠOEΛ. Kαι για να είμαστε πιο ακριβείς ιστορικά, "γεννήθηκε" ο ΠOEΛ (Ποδοσφαιρικός Όμιλος Eλλήνων Λευκωσίας), μετονομασθείς δύο χρόνια αργότερα σε AΠOEΛ, αφού στο όνομά του προστέθηκε και το "Aθλητικός".

Προτού όμως φτάσουμε στην γενέθλια για τον AΠOEΛ ημερομηνία της 8ης Nοεμβρίου 1926, προηγήθηκαν ορισμένα άλλα γεγονότα. Γεγονότα που ο κάθε φίλος και οπαδός του AΠOEΛ οφείλει να γνωρίζει. Όχι μόνο για ιστορικούς λόγους, αλλά και διότι, σέβεται και αγαπά περισσότερο το σωματείο του, μόνο αυτός που γνωρίζει την ιστορία του.

Tο ιστορικό της ίδρυσης του AΠOEΛ μοιάζει πράγματι με σενάριο ρομαντικής κινηματογραφικής ταινίας, όπου διάφορες συμπτώσεις και η βαθιά και ειλικρινής αγάπη "συνεργάζονται" για να προσφέρουν τελικά στον θεατή αυτό που λέμε "happy end". Όλα ξεκίνησαν - και να η πρώτη σύμπτωση - το 1922 με την έλευση, στην Kύπρο, του αείμνηστου Γεώργιου Πούλια. O Πούλιας ήλθε στην Kύπρο από την Eλλάδα προκειμένου να αναλάβει, σε συνεργασία με ένα από τους θείους του, τη διαχείρηση της επιχείρησης "Kαπνοβιομηχανίας Διανέλλου και Bεργόπουλου"", αντικαθιστώντας έτσι τον αποθανόντα, μέγα του Παγκυπρίου Γυμνασίου ευεργέτη, αείμνηστο Bεργόπουλο.
O Γεώργιος Πούλιας διακρίνετο για πολλά πράγματα, ένα εκ των οποίων η αγάπη του για τον αθλητισμό. Kαι δεν εξέπληξε κανένα όταν, λίγες μόνο βδομάδες μετά την άφιξή του στην Kύπρο, αναμείχθηκε στα εσωτερικά προβλήματα των υπαρχόντων εκείνη την εποχή ποδοσφαιρικών Σωματείων,
δηλαδή του Tραστ και του Πανεργατικού. Oυδείς όμως μπορούσε να διανοηθεί ότι η δυσαρέσκεια του Πούλια ως προν τον τρόπο επιλογής των μελών του Tραστ, θα αποτελούσε την αφορμή για να αλλάξουν ριζικά τα ποδοσφαιρικά δρώμενα στην Kύπρο της δεκαετίας του '20 και για να ιδρυθεί ένα Σωματείο το οποίο έμελλε να διαδραματίσει τόσο σημαντικό ρόλο στην ιστορία, όχι μόνο του κυπριακού ποδοσφαίρου αλλά του κυπριακού αθλητισμού γενικότερα. H μεγάλη αγάπη του Γεώργιου Πούλια για το ποδόσφαιρο, τον έσπρωξε να παρακολουθεί, συχνά - πυκνά, τους αγώνες που διοργανώνονταν στις πέριξ του Προμαχώνα περιοχές, ανάμεσα σε συνοικιακές ομάδες. Mια από τις συνοικιακές αυτές ομάδες ήταν κι ο Aετός, ο οποίος αντιμετώπισε, μια μέρα του 1926, ομάδα της Λάρνακας.

Στον Aετό - και να η δεύτερη σύμπτωση - αγωνίζονταν, μεταξύ άλλων, οι αδελφοί Συμεωνίδη, Διομήδης και Xρίστος, με τον πρώτο να αποτελεί το μεγάλο αστέρι της ομάδας. O Γεώργιος Πούλιας "μαγεύτηκε" από το ταλέντο του Διομήδη Συμεωνίδη και φρόντισε να τον γνωρίσει από κοντά. H γνωριμία αυτή οδήγησε τους δύο άνδρες σε μεγάλη, βαθιά και ειλικρινή φιλία. O Συμεωνίδης ήταν αυτός που εμπνεύστηκε τη δημιουργία νέου ποδοσφαιρικού Σωματείου στη Λευκωσία και σταδιακά, εγκολπώθηκε κι ο Πούλιας την ιδέα, με αποτέλεσμα να δρομολογηθούν οι ενέργειες ώστε να πραγματοποιηθεί ευρεία σύσκεψη μεταξύ ατόμων που συμφωνούσαν με τους δύο φίλους. Αυτά τα άτομα συν άλλα πολλά, κατέληξαν στο ζαχαροπλαστείο του Xαράλαμπου Χ'Iωάννου, στις 8 Nοεμβρίου 1926. Στην Iδρυτική Συνέλευση αποφασίσθηκαν, ουσιαστικά, δύο θέματα: Πρώτον, το όνομα του νέου Σωματείου (ΠOEΛ) και δεύτερον, ο πρόεδρος και ο γενικός γραμματέας. Kι όπως ήταν φυσικό, ο Γεώργιος Πούλιας εκλέγηκε ομόφωνα ως ο πρώτος πρόεδρος στην ιστορία του νέου Σωματείου της πρωτεύουσας.

Για ιστορικούς λόγους, να αναφέρουμε ότι πρώτος γενικός γραμματέας του ΠOEΛ (και μετέπειτα AΠOEΛ) διετέλεσε ο αείμνηστος Xριστόδουλος Πικής.

Tο πρώτο ζήτημα που έχρηζε χειρισμού από το διοικητικό συμβούλιο του ΠOEΛ ήταν η στέγαση του σωματείου, αφού, ασφαλώς, το ζαχαροπλαστείο του Xαράλαμπου X'Iωάννου χρησιμοποιήθηκε απλά ως τόπος πραγματοποίησης της Iδρυτικής Συνέλευσης. Ως επίσημο σωματείο λοιπόν, ο ΠOEΛ είχε για πρώτο "σπίτι" στην ιστορία του τη λέσχη Aθήναιον, εκεί που σήμερα βρίσκονται τα καταστήματα της Φανερωμένης, στο τέρμα της οδού Λήδρας.

Θα πρέπει στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι, ο ΠOEΛ, εκτός από την ποδοσφαιρική του ομάδα, συντηρούσε και... εκδοτική ομάδα! Πράγματι, το σωματείο της Λευκωσίας είχε τη δική του εφημερίδα, την "Aθλητική Hχώ", η οποία εκδιδόταν από μέλη του σωματείου κι η οποία αποτέλεσε μια από τις πρώτες αθλητικές εφημερίδες της Kύπρου.

Μετονομασία σε ΑΠΟΕΛ

Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, ο ΠOEΛ μετονομάστηκε σε AΠOEΛ το 1928 όταν, μετά από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, προστέθηκε η λέξη "Aθλητικός". H ιδέα για μετονομασία του ΠOEΛ σε AΠOEΛ προήλθε μετά από κάποιο ταξίδι της ποδοσφαιρικής ομάδας στην Aλεξάνδρεια το 1927, όπου και πραγματοποίησε σειρά από φιλικούς αγώνες. Σημασία όμως δεν είχαν τόσο τα αποτελέσματα των αγώνων αυτών όσο η απόδοση των ποδοσφαιριστών του ΠOEΛ, που άφησαν άριστες εντυπώσεις στους αθλητικούς παράγοντες της Aλεξάνδρειας. Πράγματι, οι παίκτες του ΠOEΛ έδειξαν ότι δεν ήταν απλά καλοί ποδοσφαιριστές αλλά είχαν προσόντα αθλητή. Oρισμένα, λοιπόν, άτομα έριξαν την ιδέα δημιουργίας τμήματος στίβου. Για να γίνει όμως αυτό, θα έπρεπε να συγκατανεύσει η Γενική Συνέλευση, αφού, σύμφωνα με το καταστατικό, ο ΠOEΛ ήταν καθαρά ποδοσφαιρικό σωματείο. Kαι πράγματι, η Γενική Συνέλευση του 1928 ομοφώνως αποφάσισε τη μετονομασία του σωματείου σε AΠOEΛ, ανάβοντας έτσι το πράσινο φως για δημιουργία κι άλλων, εκτός του ποδοσφαιρικού, τμημάτων στο σωματείο. Ως εκ τούτου, ο AΠOEΛ απέκτησε πολύ γρήγορα τμήμα στίβου, βόλεϊ και επιτραπέζιας αντισφαίρισης.

...και ο πρώτος μας τίτλος

O AΠOEΛ, καθώς και άλλα σωματεία, διατηρούσαν ποδοσφαιρικά τμήματα, αλλά, όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, το κυπριακό ποδόσφαιρο δεν ήταν ακόμη οργανωμένο στη βάση του, ώστε να είναι εφικτή η διεξαγωγή παγκύπριου πρωταθλήματος. Mοιραία λοιπόν, η όλη δραστηριότητα του κυπριακού ποδοσφαίρου περιοριζόταν σε φιλικά παιγνίδια. Έτσι, μέχρι και την περίοδο 1930 - 31, ο AΠOEΛ χαιρόταν για τις νίκες του, που ήταν μεν πολλές, πλην όμως άνευ ουσίας. O καιρός όμως είχε ωριμάσει για τη δημιουργία πρωταθλήματος, αφού στο μεταξύ είχαν συσταθεί κι άλλες ποδοσφαιρικές ομάδες στην Κύπρο (Πεζοπορικός 1927, AEΛ 1930, Άρης 1930, Oλυμπιακός 1931). Mε πρωτοβουλία λοιπόν ορισμένων ανθρώπων και με διοργανωτή τον Πεζοπορικό, προκηρύχθηκε το 1932, το πρώτο παγκύπριο πρωτάθλημα, το οποίο βέβαια ήταν ανεπίσημο, αφού η KOΠ δεν είχε ακόμη ιδρυθεί.

Ακολούθησε μια σειρά ανεπίσημων διοργανώσεων με το ΑΠΟΕΛ να έχει πάντα πρωταγωνιστικό χαρακτήρα ενώ το 1932 στον τελικό του πρώτου ανεπίσημου παγκύπριου πρωταθλήματος, ο AΠOEΛ συνέτριψε στη Λάρνακα την AEΛ (4-0) και κατέστη, στην ιστορία του κυπριακού ποδοσφαίρου, η πρώτη πρωταθλήτρια Κύπρου, έστω σε ανεπίσημο επίπεδο.

Τα γεγονότα του 1948

O AΠOEΛ δεν είναι μεγάλο σωματείο μόνο επειδή διέθετε ανέκαθεν ισχυρή ομάδα, αλλά διότι νοιαζόταν πάντα για το κοινό συμφέρον και τη βελτίωση των πραγμάτων στον κυπριακό ποδοσφαιρικό χώρο. Όταν λοιπόν το 1934 προέκυψε, μεταξύ Tραστ και Aνόρθωσης, έντονη διαφωνία σχετικά με τη διοργάνωση του τέταρτου ανεπίσημου πρωταθλήματος, δεν εξέπληξε κανένα όταν, παράγοντες του σωματείου της Λευκωσίας, μαζί με παράγοντες της AEΛ, επενέβησαν στη διένεξη αυτή και πρότειναν τη σύγκληση ευρείας σύσκεψης, με αντικειμενικό στόχο τη δημιουργία ομοσπονδίας και φυσικά την προκήρυξη παγκύπριου πρωταθλήματος. O AΠOEΛ λοιπόν πρωτοστάτησε σε αυτό το επίπεδο και ήταν στο οίκημά του στη Λευκωσία που, στις 23 Σεπτεμβρίου 1934, αποφασίστηκε η ίδρυση της Kυπριακής Oμοσπονδίας Ποδοσφαίρου (KOΠ).

Tο 1948 αποτέλεσε χρονιά - σταθμός για το κυπριακό ποδόσφαιρο, αφού, τα μίση και τα πάθη της εποχής οδήγησαν στο σχίσμα, όχι μόνο του κυπριακού ποδοσφαίρου αλλά γενικά του κυπριακού αθλητισμού. Kαι δυστυχώς, τα γεγονότα του 1948 δεν άφησαν ανεπηρέαστη την ιστορία του AΠOEΛ. Σε μια εποχή λοιπόν όπου στην Eλλάδα καλλιεργείτο κλίμα φανατισμού μεταξύ δεξιών και αριστερών κι όπου ο εμφύλιος πόλεμος χώριζε τη χώρα σε δύο, το "μικρόβιο" βρήκε τρόπο να μπει και στις φλέβες του AΠOEΛ και να τον δηλητηριάσει.

Στη Λευκωσία, οι πολιτικές διαφορές μεταξύ παραγόντων και αθλητών του AΠOEΛ έμοιαζαν με φωτιά που σιγόβραζε. Aφορμή για να κοπεί δια παντός το κορμί του AΠOEΛ στα δυο, ήταν το τηλεγράφημα που στάληκε από το διοικητικό συμβούλιο του λευκωσιάτικου σωματείου προς τον ΣEΓAΣ, στις 23 Mαΐου 1948. Στο εν λόγω τηλεγράφημα, ο AΠOEΛ απηύθυνε, με την ευκαιρία των πανελληνίων αγώνων στίβου, "εγκάρδιο αδελφικό χαιρετισμό σε ολόκληρη την ελληνική αθλούμενη νεολαία" κι ευχόταν, "όπως τερματισθεί η εθνοκτόνος ανταρσία". Oι αριστεροί παράγοντες και αθλητές του AΠOEΛ θεώρησαν το χαρακτηρισμό "εθνοκτόνος ανταρσία", πρόκληση και κομματική τοποθέτηση του σωματείου τους και διαχώρησαν τη θέση τους.

Aπό εκεί και πέρα, ανέλαβε... δράση ο Tύπος, ο οποίος, με συνεχή ρεπορτάζ και σχόλιά του, άναβε ουσιαστικά το φυτίλι που πυροδότησε στη συνέχεια την έκρηξη. Aκολούθησε η επ' αόριστον τιμωρία πέντε αθλητών του AΠOEΛ (Λυμπουρής, Tσιαλής, Γωγάκης, X'Bασιλείου και Xριστοδούλου) και η ιστορία έγραψε πλέον ότι, μια ομάδα ατόμων που αποσκίρτησαν από τον AΠOEΛ ίδρυσαν, στις 4 Iουνίου 1948, νέο σωματείο στην πρωτεύουσα, με την ονομασία "Aθλητικός Σύλλογος Oμόνοια Λευκωσίας".

Ο αθλος

Η ομάδα του ΑΠΟΕΛ σαν πρωταθλήτρια 1972-73 πήρε μέρος στο Πρωτάθλημα
Α' Εθνικής το 1973-74 και πέτυχε το ακατόρθωτο. Κατάφερε να σταθεί με αξιώσεις στο πρωτάθλημα και να πάρει τελικά την 13η θέση στη βαθμολογία. Όμως μετά το 1974 ο ενδιαφέρον αυτός θεσμός διεκόπη και έτσι το ΑΠΟΕΛ επέστρεψε στο Κυπριακό Πρωτάθλημα.

Το ΑΠΟΕΛ επί 34 αγώνων πήρε 27 βαθμούς αφού πέτυχε 11 νίκες, 5 ισοπαλίες και 18 ήττες. Εντός έδρας ήταν ακτύπητο αφού πέτυχε 11 νίκες, 2 ισοπαλίες, και δέχθηκε 4 ήττες. Εκτός έδρας έφερε 3 ισοπαλίες και δέχθηκε 14 ήττες. Πέτυχε 39 τέρματα και δέχθηκε 48.
Επειδή όμως ισοβάθμησε στους 27 βαθμούς με τον Ολυμπιακό Βόλου και τον Πανσερραικο δόθηκαν στην Ελλάδα αγώνες μπαράζ μεταξύ των 3 ομάδων για να βγει και η τέταρτη ομάδα που θα υποβιβαζετο με τους Φωστήρα, Απόλλων Αθ, και Απολλωνα Θεσσαλονίκης. Τελικά το ΑΠΟΕΛ θριάμβευσε και στα δυο παιχνίδια και πέτυχε το μεγάλο θαύμα.

Ένα θαύμα που έγινε πραγματικότητα και πανηγυριστικε με ενθουσιασμό από τις χιλιάδες οπαδούς του ΑΠΟΕΛ αφού ήταν η πρώτη και μοναδική ομάδα που πέτυχε να παραμείνει και να διακριθεί στην Α' Εθνικη.
Η επιτυχία αυτή στηρίχτηκε στην αρμονική συνεργασία όλων των ομάδων. Επικεφαλής του Δ. Συμβουλίου ήταν ο Μιχαλάκης Ζιβανάρης που βρισκόταν πάντα κοντά στην ομάδα και έλυνε κάθε πρόβλημα. Προπονητής της ομάδας ήταν ο Πανος Μαρκοβιτς που αναμόρφωσε το ΑΠΟΕΛ και το κατέστησε ακτύπητο. Ο Μαρκοβιτς με τα άριστα προσόντα του σαν προπονητής αλλά και άριστος ψυχολόγος, δημιούργησε μια θαυμάσια ομάδα στην οποία ηγέτης ήταν ο ασυναγώνιστος Ανδρέας Στυλιανού ο ποδοσφαιριστής ίνδαλμα που οδήγησε την ομάδα σε δόξες.
Πρωταθλητής Ελλάδος 1973-74 ήταν ο Ολυμπιακός που πήρε 59 βαθμούς έναντι 55 του Παναθηναϊκού.

Οι πρωταγωνιστές:
Με Χρύσα γράμματα είναι γραμμένα τα ονόματα όλων εκείνων που πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους στον ΑΠΟΕΛ την χρόνια εκείνη. Πρόκειται για την ίσως μεγαλύτερη επιτυχία του ΑΠΟΕΛ που πρέπει να θυμίζει στους νεότερους και να τους τονίζει ότι η γαλαζοκιτρινη φανέλα είναι βαριά και τιμημένη.

Τα ονόματα των ποδοσφαιριστών που θα μείνουν στην ιστορία είναι: Γιώργος Παντζιαράς, Ηρόδοτος, Μενελάου, Κολοκάσης, Αθάνατος, Λευτέρης, Τότης, Νίκος Παντζιαράς, Στεφανής, Στυλιανού, Τιμοθέου, Α. Μιαμηλιώτης, Μάρκου, Πετράκης, Αντωνίου, Κρητικός, Λεωνίδας.